Μουσική Πληροφορική (ΤΒ5)

Η Μουσική Πληροφορική είναι το επιστημονικό πεδίο που συνδυάζει τη μουσική με την πληροφορική, εστιάζοντας στη μελέτη, ανάλυση, ανάκτηση και επεξεργασία μουσικής πληροφορίας μέσω υπολογιστικών μεθόδων. Αξιοποιεί τεχνολογίες ψηφιακού ήχου, ψυχοακουστικής, εξόρυξης δεδομένων, τεχνητής νοημοσύνης και πολυμεσικής πληροφορίας για την κατανόηση και την οργάνωση μουσικών δεδομένων. Οι εφαρμογές της εκτείνονται από την κατηγοριοποίηση και ανάκτηση μουσικής μέχρι την ανάπτυξη συστημάτων μουσικής αλληλεπίδρασης, τη μελέτη της δημοφιλίας και την ανάπτυξη ευφυών εργαλείων για τη μουσική βιομηχανία και την έρευνα.

Στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος μελετώνται: οι αρχές της ακουστικής και ψυχοακουστικής της μουσικής, η ψηφιακή τεχνολογία ήχου, οι τεχνικές εξαγωγής χαρακτηριστικών μουσικής πληροφορίας, οι μέθοδοι ομοιότητας και κατηγοριοποίησης μουσικών δεδομένων, τα νομικά ζητήματα που σχετίζονται με τη χρήση μουσικής πληροφορίας (πνευματικά δικαιώματα, εύλογη χρήση), καθώς και οι σύγχρονες μεθοδολογίες εξόρυξης γνώσης με χρήση νευρωνικών δικτύων. Εξετάζονται επίσης οι διεπαφές χρήστη, η οπτικοποίηση μουσικών δεδομένων, τα ερωτήματα με σιγοτραγούδισμα και οι προκλήσεις της ανάκτησης μουσικής πληροφορίας σε ειδικά περιβάλλοντα (p2p δίκτυα, ασύρματα δίκτυα, ροές πληροφορίας).

Το εργαστηριακό μέρος περιλαμβάνει πρακτική εφαρμογή με τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού και εργαλείων ανοιχτού κώδικα για: ανάλυση και επεξεργασία μουσικών δεδομένων, εφαρμογή τεχνικών εξόρυξης και κατηγοριοποίησης, ανάπτυξη πειραματικών συστημάτων ανάκτησης μουσικής πληροφορίας και υλοποίηση projects που συνδυάζουν μουσική και υπολογιστικές μεθοδολογίες. Οι φοιτητές καλούνται να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν ολοκληρωμένα συστήματα μουσικής πληροφορικής, τα οποία θα τεκμηριώσουν και θα παρουσιάσουν στο τέλος του εξαμήνου.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:

• Αναλύει τα δομικά στοιχεία εφαρμογών μουσικής πληροφορικής
• Κάνει σχεδίαση και κατασκευή εφαρμογών μουσικής πληροφορικής
• Έχει κατανόηση τα βασικά και κρίσιμα χαρακτηριστικά των συνήθων δράσεων στην μουσική πληροφορική
• Έχει γνώση των εργαλείων και των τεχνικών της μουσικής πληροφορικής και πως αυτά χρησιμοποιούνται για να επιτύχουν τους στόχους της.
• Αντιλαμβάνεται και να υλοποιεί τις μεθοδολογίες μουσικής πληροφορικής με βέλτιστες προγραμματιστικές λύσεις.
• Προτείνει, σχεδιάσει, υλοποιήσει, τεκμηριώσει και παραδώσει ένα σύστημα μουσικής πληροφορικής.

• Εισαγωγή: Ακουστική - ψυχοακουστική της μουσικής, Ψηφιακή τεχνολογία ήχου, Εξαγωγή χαρακτηριστικών μουσικής πληροφορίας, Ομοιότητα μουσικών δεδομένων
• Νομικά θέματα μουσικών δεδομένων: Πνευματική ιδιοκτησία, Η υποστήριξη της εύλογης παραβίαση, Βασικές δράσεις ανάκτησης μουσικής πληροφορίας και η νομοθεσία
• Μουσικά δεδομένα: Υπηρεσίες διαδικτύου, Πηγές ετικετών μουσικών δεδομένων, Σύνολα δεδομένων για ερευνητές
• Ομοιότητα μουσικής πληροφορίας σε ακουστικά δεδομένα: Βάσει μεταδεδομένων, Βάσει περιεχόμενου, Βάσει συναφούς πληροφορίας κοινωνικής δικτύωσης & ετικετών
• Εξόρυξη γνώσης από μουσική πληροφορία: Επαναλαμβανόμενα πρότυπα, Συσταδοποίηση, Ομαδοποίηση
• Διεπαφές χρήστη συστημάτων ανάκτησης μουσικής πληροφορίας: Το πρόβλημα του λεξιλογίου, Ερωτήματα με σιγο-τραγούδισμα, Οπτικοποίηση μουσικών δεδομένων
• Ανάκτηση μουσικής πληροφορίας σε εξειδικευμένα περιβάλλοντα: Δίκτυα p2p, Ασύρματα δίκτυα, Ροές πληροφορίας
• Δημοφιλία μουσικών κομματιών
• Καταλογοποίηση ακουστικών μουσικών δεδομένων
• Βαθιά νευρωνικά δίκτυα και μουσική

• Καρύδης, Ι. (2015). Εισαγωγή στην ανάκτηση και εξόρυξη μουσικής πληροφορίας. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://dx.doi.org/10.57713/kallipos-495
• Λώτης, Θ., & Διαμαντόπουλος, Τ. (2015). Μουσική Πληροφορική και Μουσική με Υπολογιστές. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://dx.doi.org/10.57713/kallipos-543
• Κούτρας, Α., Αλεξανδράκη, Χ., Ζαρούχας, Θ., Ζέρβας, Π., & Χατζηαντωνίου, Π. (2023). Επεξεργασία και ανάλυση ήχου, ομιλίας και μουσικής. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://dx.doi.org/10.57713/kallipos-347
• Δ. Πολίτη: "Γλώσσες και Διεπαφές στη Μουσική Πληροφορική", Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα 2008. Κωδ. Εύδοξου: 13630

• Δια ζώσης διαδραστικές διαλέξεις
• Δια ζώσης εργαστήρια
• Προαιρετική εργασία σε μορφή έργου (project)

• Διαδραστικός πίνακας
• Διαφάνειες με σχεδιοκίνηση
• Λογισμικά Η/Υ για ψηφιακή διαχείρηση και επεξεργασία μουσικής
• Σχεδιασμός και ανάπτυξη εφαρμογών μουσικής πληροφορικής Η/Υ σε Octave GNU, και Python

Με την προαιρετική εργασία

• Βαθμός = 60% εργασία, 40% γραπτές εξετάσεις
• Απαραίτητη συνθήκη επιτυχίας: βαθμός γραπτές εξετάσεις >= 5/10

Χωρίς την προαιρετική εργασία

• Βαθμός = 100% γραπτές εξετάσεις
• Απαραίτητη συνθήκη επιτυχίας: βαθμός γραπτές εξετάσεις >= 5/10